Weg van de Sprengenberg

Maisvelden

Het is nog vroeg en rustig als ik mijn auto parkeer op de grote parkeerplaats bij Erve De Pas. Eigenlijk zijn dit de mooiste uren van de dag. Ik heb het gebied even voor mezelf. Heerlijk. Ik slenter in het begin op mijn gemak langs maisvelden. In de verte steken wat rode daken boven het maaiveld uit.

Herfstdraad

Je zou het met de hoge temperaturen niet zeggen, maar de herfst is toch echt begonnen. Na koude nachten zit het gras en de heide vol met prachtige glanzende spinragdraden, ook wel herfstdraad genoemd. De kleine spinnetjes hebben weer heuse kunstwerkjes gemaakt.

Struikheide

Helaas is de meeste heide al uitgebloeid. Een opvallend paars tapijt van bloeiende struikheide is er niet meer, maar zo nu en dan is er een enkele plant die nog een klein beetje paars nagloeit.

Sprengenberg
Sprengenberg is één van de heuvels van de Sallandse Heuvelrug, net als de Holterberg en de Lemelerberg ontstaan in de voorlaatste ijstijd (150.000 jaar geleden). Hier in Salland ontstond een stuwwal met flinke hoogteverschillen.

Palthetoren

En daar is ie dan: de Palthetoren, op de top van de Sprengenberg. Dit bijzondere buitenverblijf werd in 1903 gebouwd in opdracht van A. van Wulfften Palthe, één van de oprichters van de Palthefabriek, nu beter bekend als stomerij Palthe. Het torentje was destijds een sterrenobservatorium.

Bos Sprengenberg

De heide gaat over in bos. De heidegrond verloor haar waarde voor de boeren en op de Sprengenberg werd een groot deel bebost. Landgoedeigenaren hadden door de verkoop van hout nieuwe inkomsten, waardoor ze hun hoofd boven water konden houden.

Heksenhuisje

In het bos staat een vervallen huisje dat wordt gerestaureerd. De bewoners van de Palthetoren gebruikten dit huisje als badhuisje, ook wel het heksenhuisje genoemd. Hier trokken ze hun badkleding aan en zwommen ze in de vijver, die nu volledig droogstaat.

Rhododendrontuin

Na het badhuis wandel ik over een smal pad door metershoge rhododendrons. Ook veel van de lanen van landgoed Sprengenberg zijn beplant met rhododendrons en azalea’s.

Heide en nog eens heide op de Sprengenberg

Het gebied glooit hier nogal waardoor ik soms prachtige vergezichten heb. Het heideveld is hier onmetelijk groot en gaaf. In de verte zie ik het witte torentje van de Palthetoren boven de bomen uitsteken. Ondanks dat er hier overal heide is, is heide zeldzaam geworden in Nederland. Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten doen er alles aan om de heide gezond te houden en uit te breiden.

Kleurenpalet

Zittend op een bankje neem ik de omgeving in mij op. Wilde gele bloemen bloeien nog en geven nog wat kleur aan de bruin paarse heide. Het is inmiddels iets drukker geworden, maar dat mag geen naam hebben.

Schaapskooi op De Sprengenberg

Ik ruil de hitte op de heide in voor schaduw in het bos. Heerlijk die verkoeling van de hoge bomen. De route gaat langs een schaapskooi, waar de schapen worden beschermd door een speciaal wolvenwerend hek. De kooi staat in de historische enclave Twilhaar. Dit gebied werd pas rond 1800 voor het eerst bewoond.

De Haarlerenk

Het laatste stuk gaat over de Haarlerenk, een aangename verrassing. Een brede zandweg kronkelt tussen akkers door. Een enk is eigenlijk een oude akker, in sommige delen van Nederland ook wel es genoemd.

Erve De Pas

Als je tijd over hebt, breng dan een bezoek aan de authentieke Erve De Pas, waar je kunt nagenieten van een streeklunch. Het is een plek waar natuur en cultuurhistorie samenkomen. Naast de knusse herberg bevindt zich de informatieschuur van Natuurmonumenten.

Leuk weetje
De naam van het dorp Haarle is een samenvoeging van ‘Haar’ en ‘Le’. Haar staat voor ‘lange hoogterug’ en ‘le’ duidt op ‘een bos met laag geboomte waarin stukken weiland liggen’.

De wandelroute Sprengenberg is afwisselend. Naast bos en heel veel heide is er de prachtige witte Palthetoren, een schaapskooi, een oude enk mooie vergezichten. Als je achterom kijkt, zie je nog regelmatig het kleine witte torentje boven de bomen uitsteken. Ik geef deze route:

Alle foto’s

Horeca
Herberg De Pas
Molenweg 2
7448 RE Haarle

Begaanbaarheid paden
De route gaat hoofdzakelijk over onverharde paden, die nat en/of modderig kunnen zijn. In het bos kunnen er boomwortels op de paden zitten.

Bankjes onderweg
Er zijn voldoende bankjes op deze wandelroute. Zie verder de Alle Bankjes App.

Accommodatie in de omgeving
– Hotels en B&B’s
– Campings 
– Natuurhuisje