Wandelroute Weldadig Willemsoord
Historie • Kolonie Willemsoord • UNESCO Werelderfgoed
De wandelroute Weldadig Willemsoord is één van de vele routes van de Koloniën van Weldadigheid, gesticht in 1817 om armoede te bestrijden door gronden te ontginnen. Willemsoord, ook bekend als Kolonie III, was een vrije kolonie. Sommige dingen zijn nog zichtbaar in het landschap en tijdens de wandeling.
Wandelroute Weldadig Willemsoord
Wij zijn op de fiets en parkeren deze in een bijzondere fietsenstalling met het beeld van Kolonie III. Het is voor mij de vijfde koloniewandeling. De mooiste tot nu toe is wel de Monumentenroute Frederiksoord. We zijn nieuwsgierig naar de wandelroute Weldadig Willemsoord. Met de folder in de hand starten we met de route, die ook als audiotour te volgen is. Die kun je halen bij Eethuys De Steen.
Geschiedenis Koloniën van Weldadigheid
Generaal Johannes van den Bosch komt in 1817 met een oplossing om de armoede terug te dringen en vele armen in West-Nederland een betere toekomst te bieden. De samenleving biedt stukjes land en huizen aan de armen. In ruil daarvoor werken zij en zorgen ze voor hun eigen onderhoud. Hierdoor zijn ze niet langer financieel afhankelijk van de overheid. De Maatschappij van Weldadigheid wordt een jaar later opgericht en zeven landbouwkoloniën worden opgericht.
Willemsoord
Rondom het kruispunt van het centrum van Willemsoord staan nog veel gebouwen uit de tijd van Kolonie III. Hier vind je o.a. nog de school, de woning van de adjunct-directeur en koloniehuisjes. Ze zijn nu allemaal in gebruik als woningen. We zien er weinig van, omdat de voortuinen weelderig begroeid zijn met allerlei grote heesters.
Pastorie en kerk Willemsoord
Iets verder aan de hoofdstraat staat de oude pastorie en het koloniekerkje. Kerkdienst was toentertijd verplicht en daar werd streng op toegezien.
Kolonie III
Willemsoord was de derde en vrije kolonie en voor Johannes van den Bosch het ideale koloniemodel met faciliteiten op een centraal punt. In een vrije kolonie wonen gezinnen die hun verblijf zelf kunnen beëindigen wanneer ze dat willen. De meeste kolonisten kwamen uit de grote steden en ze werden verplaatst naar een vreemde omgeving als het Drentse platteland. Je kunt je misschien voorstellen hoeveel impact dit moet hebben gehad. In 1923 werd kolonie Willemsoord verkocht.
Informatieborden
Onderweg zijn er veel borden met informatie. Ze vertellen allemaal een verhaal. Een aantal gebouwen staan er niet meer, slechts een informatiebord. Zo is er bij het spoor een bord met informatie over een station dat hier ooit heeft gestaan. En iets verderop maalde een ‘De Meule van Wierda’ de rogge voor de Maatschappij.
Begraafplaats Vredehof
We verlaten de drukke weg en komen even later langs de imposante begraafplaats Vredehof. De oude rododendrons bloeien weelderig en twee enorme rode beuken waken over de graven. We zien veel oude grafstenen uit de 19e eeuw en vragen ons af of hier misschien ook kolonisten begraven liggen, al vermoeden we van niet.
Het Jodenveentje
Dichtbij de begraafplaats Vredehof ligt een ven met vissteiger, bekend als ’t Jodenveentje. Het is een heerlijk rustig en idyllisch hoekje in deze wandeling. Langs een gemaaid pad in het gras bloeien verschillende wilde bloemen.
Gehucht De Pol
Op het kruispunt in het gehucht De Pol waren vroeger winkeltjes. Er zal toen veel meer bedrijvigheid zijn geweest dan nu. Nu is het een oase van rust terwijl we langs de idyllische koloniehuisjes wandelen. We wandelen verder over lange bomenlanen met zicht op de open velden die ons herinneren aan de ontginningsassen van de kolonie.
Joodse begraafplaats De Pol
In het koloniedorp Willemsoord werden ook Joodse armen gehuisvest. Voor deze groep werd een aparte buurt gecreëerd, de Jodenpol. Doordat het aantal gezinnen sterk afnam, werden eind negentiende eeuw de kerk, school en de synagoge afgebroken. Het enige wat nu nog herinnert aan ‘De Jodenhoek’ is één zielige grafsteen uit 1937 op een begraafplaats dat heel goed verzorgd wordt.
Koloniehuis
Aan dezelfde weg staat rechts een koloniehuis, dat zodanig is gerestaureerd dat je goed moet kijken hoe het er ooit heeft uitgezien.
Routeverkorting
Als je ‘slechts’ 5 km wil wandelen, dan kun je hier linksaf gaan voor de routeverkorting. Ga voor de route naar de site van Koloniën van Weldadigheid.
Heerlijkheid De Eese
De route gaat verder over de weg langs het landgoed De Eese. Op onze route-app Komoot zien we dat er naast de weg een pad door het bos ligt. Om verlost te zijn van de tractors die over deze smalle weg razen, gaan wij een stuk van de wandeling daarover. De Eese zelf is trouwens ook schitterend om te wandelen. De wandelroutes Weg van de Woldberg en Weg van de Eese zijn de moeite waard.
Hoeve Amsterdam
Misschien het leukste stukje van de wandelroute, de Amsterdamselaan. Hier stonden drie boerderijen om centralisatie van kleine hoeves te realiseren. Hoeve Amsterdam is nog de enige die getuigd van deze periode. De boerderij dankt haar naam aan commissies in de grote steden die het werk van de Maatschappij van Weldadigheid ondersteunden.
Hoeve Utrecht
Als het aan ons had gelegen hadden we de Amsterdamselaan volledig uitgelopen. Het is hier zoveel prettiger wandelen dan over de drukkere Koningin Wilhelminalaan. Maar dan hadden we zeker Hoeve Utrecht gemist.
Paulus Potter tafereel
Vlak voor het einde van de wandelroute maken we nog een klein lusje. Ook deze is weer fraai te noemen. Zo lopen we langs een grote kudde koeien die ons lijkt op te wachten.
Landbouwschool
Verscholen achter metershoge rododendrons staat het fraaie gebouw van de voormalige landbouwschool. Via een kale akker die klaargemaakt wordt voor een groot zonnepark wandelen we terug naar het centrum van Willemsoord.
De Wandelroute Weldadig Willemsoord is niet vergelijken met de monumentenroute Frederiksoord. In Willemsoord zijn minder gebouwen bewaard gebleven uit de kolonieperiode en deze zijn niet allemaal goed te zien vanwege de hoge begroeiing. Desondanks vonden wij het een leuke route in een fraaie omgeving. Met de folder is de route prima te lopen.
Alle foto’s
Horeca
Eethuys De Steen
Steenwijkerweg 155
8338 LB Willemsoord
Rustpunt De Korenmolen
Koningin Wilhelminalaan 30 a
8338 KD Willemsoord
Begaanbaarheid paden
De route gaat hoofdzakelijk over verharde paden.
Bankjes onderweg
Er zijn voldoende bankjes op deze wandelroute, waarvan sommige met fantastisch uitzicht over de Overijsselse Vecht. Zie verder de Alle Bankjes App.
Accommodatie in de omgeving
– Hotels en B&B’s
– Campings
– Natuurhuisje
 | 8,2 km rondwandeling |
 | Eethuys De Steen Steenwijkerweg 155 8338 LB Willemsoord |
 | Goed begaanbaar |
 | Ja |
 | Aangelijnd toegestaan |
 | Koloniën van Weldadigheid |
 | Download kaart (PDF) > |
 | Download route (GPX) > |
 | |
