Museumwandeling Oranjewoud
Museum Belvédère • Landelijk • Tuimelaarsbos • Prachtige Landhuizen
Museumwandeling Oranjewoud is geïnspireerd op ‘In het spoor van Jan Mankes, een audiotour uit de Volkskrant’, maar dan met minder asfalt. De route gaat door het landschap waar kunstschilder Mankes wandelde en schilderde. Ook zonder museumbezoek is deze wandeling de moeite waard.
Museum Belvédère
We brengen eerst een bezoek aan museum Belvédère, één van de mooist gelegen musea van Nederland. Het bijzonder vormgegeven pand ligt dwars over het water. Naast een vaste collectie van Jan Mankes is er vandaag een boeiende expositie van Jochem Hamstra.
Jan Mankes
In Museum MORE in Gorssel kwam ik voor het eerst in aanraking met het werk van Jan Mankes. Het schilderij Bomenrij ontroerde mij diep. De verfijndheid, het zachte tinten en de dromerige sfeer, maar ook spreekt er eenzaamheid en melancholie uit. Ik vind het een juweeltje.
Jan Mankes
Kunstschilder Jan Mankes (1889-1920) woonde een aantal jaren in het Friese dorp De Knipe. Hier schilderde hij alles in zijn omgeving. Hij werd verliefd op Anne Zernike, de eerste vrouwelijke dominee van Nederland 1,5 jaar later trouwden ze. Hij kreeg echter tbc en werd slechts 30 jaar. Na zijn dood liet hij een bijna onaards oeuvre na van natuurschilderijen en portretten.
Het witte kerkje van De Knipe
We verlaten het museum en zien in de verte staat al de ‘nij Brongergea tsjerke’, beter bekend als het witte kerkje van De Knipe. Door zijn kleur valt het goed op in het kale landschap. Het kleine godshuis is gebouwd in 1661, maar het torentje stamt uit midden 18-de eeuw.
Woudsterweg De Knipe
We zijn aangekomen bij de Woudsterweg, de weg waar Jan dagelijks langs liep naar Oranjewoud. In dit gebied ontwikkelde hij zijn liefde voor de natuur en maakte hij zijn beste schilderijen. Een van zijn topwerken is De Woudsterweg bij Oranjewoud.
Landschap rondom De Knipe
Om ons heen kijkend, terwijl we over de smalle paadjes wandelen, vragen we ons af of Mankes hetzelfde zag als wij nu zien: frisgroene weilanden en kleine bosperceeltjes.
Compagnonsvaart De Knipe
Over landelijke wandelpaden komen we uiteindelijk uit bij de Compagnonsvaart in De Knipe. Links is het kanaal gedempt, maar rechts bestaat de vaart nog. Waarschijnlijk is dit de plek waar hij De weg langs de Schoterlandse Compagnonsvaart heeft geschilderd. Verderop aan de Compagnonsvaart staat het doopsgezinde kerkje waar Anne Zernike, de vrouw van Jan Mankes, predikte.
Verstild landschap
Maar wij laten De Knipe alweer achter ons en wandelen verder over verstilde, deels modderige zandpaden langs water richting Oranjewoud.
Klokkenstoel Brongerga
Op het kerkhof in buurtschap Brongerga staat één van de ruim 60 klokkenstoelen in Friesland. Opvallend is de grafkelder van de familie Van Limburg Stirum.
Tuimelaarsbos Oranjewoud
Het Tuimelaarsbos bestaat veelal uit naaldbomen, heel anders dan de bekende koninklijke bossen met de eeuwenoude beuken. De bodem onder de metershoge dennen is bedekt met hoge bruine varens, waarin ik bijna verdwijn. Af en toe komen we fietsers of een ruiter tegen, maar verder is het hier heerlijk rustig en stil.
Landgoed Oranjewoud
Op het historisch landgoed Oranjewoud pronkt een schitterend wit huis, gebouwd in neo-classicistische stijl. Ooit was Oranjewoud het middelpunt van de Friese aristocratie. Aan de overkant ligt de prachtige overtuin met eeuwenoude bomen.
Nieuwe natuur Oranjewoud
Het laatste stukje naar de parkeerplaats wandelen we over een smal strookje gras door een stukje ‘nieuwe natuur’.
Deze museumwandeling vanuit Oranjewoud heeft ons een klein beetje doen ervaren hoe Jan Mankes hier honderd jaar geleden dagelijks liep. Om ideeën op te doen voor zijn schilderijen of om zijn grote liefde, Anne Zernike te ontmoeten. Ook hebben wij genoten van de enorme rust en het ‘andere’ Oranjewoud. Een gebied dat voor ons redelijk onbekend was. Wij geven deze wandelroute:
Alle foto’s
Begaanbaarheid paden
De route gaat hoofdzakelijk over onverharde paden, die nat en/of modderig kunnen zijn. In het bos kunnen er boomwortels op de paden zitten.
Bankjes onderweg
Er zijn voldoende bankjes op deze wandelroute. Zie verder de Alle Bankjes App.
Accommodatie in de omgeving
– Hotels en B&B’s
– Campings
– Natuurhuisje
8,9 km rondwandeling | |
Museum Belvédère Oranje Nassaulaan 12 9448 MT Heerenveen-Oranjewoud | |
Kan nat/modderig zijn | |
Geen | |
Aangelijnd toegestaan | |
Weg van Wandelen | |
Download kaart (PDF) > | |
Download route (GPX) > | |